Mapa - Waterford (Waterford City)

Waterford (irl. Port Láirge, staronord. Vedrarfjord – „wietrzny fjord”) – miasto w hrabstwie Waterford w Irlandii. Główne miasto na południowym wschodzie kraju i piąte co do wielkości w kraju. Założone w roku 914 przez wikingów, jest najstarszym miastem w Irlandii. W roku 2011 liczba ludności Waterford wynosiła 46 732.

Waterford jest największym miastem w kraju, spośród tych, które zachowały nazwy pochodzące od wikingów. Wieża Reginalda (Reginald’s Tower), nazwana tak na cześć założyciela miasta, Regnalla, to najstarszy miejski zabytek w Irlandii i jednocześnie najstarszy zachowany zabytek z czasów wikingów. Płynąca przez miasto rzeka Suir związała Waterford z morzem i przez ponad tysiąc lat Port Waterford był jednym z najważniejszych portów morskich w Irlandii. W XIX wieku przemysł stoczniowy dominował w mieście. Właściciele stoczni Neptune Shipyard, rodzina Malcomson, dysponowali największą na świecie fllotą parowców na przełomie lat 50. i 60. ubiegłego wieku. Wśród nich znajdowało się aż pięć transatlantyków. Obecnie Waterford znane jest na świecie z fabryki kryształów Waterford Crystal. Szkło i kryształy są produkowane w mieście od roku 1783.

Wikingowie założyli pierwszą osadę w miejscu Waterford w roku 853. Był to jeden z portów, które opuszczono w roku 902, kiedy wikingów wypędzili z tych ziem rodowici Irlandczycy. W roku 914 wikingowie powrócili do Irlandii odbudowując osadę w Waterford, która miała stać się pierwszym miastem na wyspie. W roku 1137, Diarmuid MacMorrough, Król Leinsteru, napadł na Waterford, lecz nie udało mu się zająć miasta. Powrócił w roku 1170 wraz z najeminkami normańskimi dowodzonymi przez Richarda de Clare, Earla Pembroke. Po zaciętym boju udało im się zająć miasto. Tym samym Anglo-Normanie pojawili się w Irlandii. W roku 1171, król Henryk II wylądował w Waterford nadając miastu tytuł miasta królewskiego. Podobny tytuł otrzymał Dublin, który został stolicą Irlandii.

W okresie Średniowiecza Waterford było drugim co do wielkości, po Dublinie, miastem Irlandii. W XV w. Waterford odrzuciło dwóch pretendentów do angielskiego tronu: Lamberta Simnela i Perkina Warbecka. Podczas Reformacji, Waterford pozostało miastem katolickim i dołączyło do Konfederacji Kilkenny – niezależnego katolickiego rządu sprawującego swój urząd w latach 1642-1649. Rządy te zakończyły się podczas najazdu Olivera Cromwella, który przywrócił kraj pod panowanie korony brytyjskiej; w roku 1650 jego siostrzeniec, Henry Ireton, zajął Waterford po długotrwałym oblężeniu.

Wiek XVIII to czasy wielkiej prosperity dla Waterford. Wtedy wybudowano większość najważniejszych budynków w mieście. W 1782 osiedliły się tu około 100 rodzin szwajcarskich zegarmistrzów, które opuściły Genewę w obawie przed rosnącymi wpływami Francji zagrażającym tradycjom protestanckim. Ówczesny premier Wielkiej Brytanii William Petty, 2. hrabia Shelburne poparł dążenia grupy rodzin reprezentowanych przez młodego adwokata Francois D'Ivernois i przyznał kwotę 50 000 funtów na wsparcie osadników. Obiecywał również wsparcie w utworzeniu Akademii Protestanckiej na wzór Academy of Geneva ale te plany nie zostały spełnione ponieważ w 1783 tekę premiera Wielkiej Brytanii objął William Pitt Młodszy, który nie był zainteresowany wsparciem dla budowy Nowej Genewy w Waterford. Rozczarowane rodziny podjęły decyzje o powrocie do Genewy lub dołączyły do istniejących wspólnot protestanckich w Kolonii lub Brukseli. Z kolei w wieku XIX w Waterford rozwinął się przemysł stoczniowy, a także produkcja szkła i kryształów.